Nazwa epoki |
Ramy czasowe |
Prądy umysłowe |
Teoria literatury Słownik |
Przedstawiciele Wikipedia |
Antyk
twórcy
zabytki
To nie jest polska epoka literacka!
|
XIX wiek p.n.e. do V wieku n.e. |
Antyk mityczny (mitologia) i filozofia antyczna (umiłowanie myślenia – geneza nauki)
Antyk chrześcijański (Biblia) |
anakreontyk
dytyramb
elegia
epigramat
epopeja
hymn
komedia
pean
pieśń
poetyka
porównanie
porównanie homeryckie
przypowieść
psalm
psałterz
tragedia
tren |
Ajschylos
Sofokles
Eurypides
Anakreont
Arystofanes
Homer
Teokryt
Safona
Kallimach
Tyrtajos
Horacy
Owidiusz
Wergiliusz
Terencjusz |
Średniowiecze
architektura |
Europa: 476 – 1492
Polska:
X – XV wiek |
scholastyka
augustynizm
franciszkanizm
tomizm
teocentryzm |
apostrofa
archaizm
kazanie
kronika
legenda
misterium
moralitet
roczniki
wiersz średniowieczny
gotyk
styl romański |
św. Franciszek z Asyżu
św. Augustyn
św. Tomas z Akwinu
Gall Anonim
Wincenty Kadłubek
Jan Długosz
Dante Alighieri
François Villon |
Renesans
twórcy
architektura |
Włochy: IV – XVI wiek
Polska:
XV – XVII wiek |
humanizm
reformacja
antropocentryzm |
dialog
fraszka
inwersja
peryfraza
pytanie retoryczne
przerzutnia
rym
rym męski
rym żeński
sonet
sielanka
tren
wiersz biały |
Mikołaj Rej
Jan Kochanowski
Łukasz Górnicki
Mikołaj Sęp Szarzyński
Piotr Skarga
Giovanni Boccaccio
Miguel de Cervantes
Francesco Petrarka
William Szekspir |
Barok
architektura
malarstwo |
Europa: koniec XVI w. – I poł. XVIII w.
Polska:
XVII w. – połowa XVIII w. |
kontrreformacja
sarmatyzm
mistycyzm
marinizm
konceptyzm |
alegoria
aluzja
barbaryzm
epitet
hiperbola
oksymoron
oktawa
pamiętnik
wiersz stychiczny |
Jan Andrzej Morsztyn
Daniel Naborowski
Wacław Potocki
Jan Chryzostom Pasek
Zbigniew Morsztyn
Szymon Zimorowic
Pierre Corneille
Molier |
Oświecenie
architektura
twórcy |
Europa: koniec XVII – lata 70. XVIII w.
Polska:
1764 – 1822 |
empiryzm
racjonalizm
sensualizm
klasycyzm
sentymentalizm
rokoko |
artykuł
bajka
felieton
ironia
komizm
parodia
poemat heroikomiczny
powiastka filozoficzna
powieść
publicystyka
satyra |
Stanisław Konarski
Stanisław Leszczyński
Ignacy Krasicki
Adam Naruszewicz
Julian Ursyn Niemcewicz
Franciszek Karpiński
Franciszek Zabłocki
Stanisław Staszic
Hugo Kołłątaj
Franciszek Salezy Jezierski
Denis Diderot
Jean-Jacques Rousseau
Wolter |
Romantyzm
twórcy
malarstwo |
Europa:koniec XVII w. – 1848 r.
Polska:
1822 – 1863 |
subiektywizm
indywidualizm
idealizm
mistycyzm
gnostycyzm
ludowość (folklor)
mesjanizm
intuicjonizm
irracjonalizm
byronizm
prometeizm
orientalizm
historyzm
gotycyzm
symbolizm |
akt
arcydzieło literackie
artyzm
ballada
didaskalia
dramat
dramat romantyczny
dygresja
inwokacja
liryka
motto
poemat
poemat dygresyjny
powieść poetycka |
Adam Mickiewicz
Juliusz Słowacki
Zygmunt Krasiński
Cyprian Kamil Norwid
Aleksander Fredro
Józef Ignacy Kraszewski
Wincenty Pol
Władysław Syrokomla
George Gordon Byron
Walter Scott
Charles Dickens
Johan Volfgang Goethe
Fryderyk Schiller
Henryk Heine
Wiktor Hugo
Aleksander Dumas
Honoriusz Balzac
Aleksander Puszkin
Nikołaj Gogol |
Pozytywizm
twórcy
malarstwo |
Polska:
1863 – 1890 |
scjentyzm
ewolucjonizm
utylitaryzm
realizm
naturalizm
praca u podstaw
praca organiczna |
akcja
apel
biografia
cytat
epika
epizod
fabuła
narrator
nowela
opis
opowiadanie
powieść historyczna
powieść psychologiczna
powieść realistyczna
świat przedstawiony |
Bolesław Prus
Eliza Orzeszkowa
Henryk Sienkiewicz
Maria Konopnicka
Adam Asnyk
Gustaw Flaubert
Emil Zola
Fiodor Dostojewski
Lew Tołstoj |
Młoda Polska
twórcy
malarstwo |
Polska:
1891 – 1918 |
nitzcheanizm
bergsonizm
dekadentyzm
impresjonizm
ekspresjonizm
modernizm
neoromantyzm
symbolizm
parnasizm
secesja |
ekspresja
ekspresjonizm
impresjonizm
kubizm
metafora
modernizm
nastrój
prąd literacki
pseudonim
symbol
symbolizm |
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Jan KasprowiczStanisław WyspiańskiGabriela ZapolskaWładysław Stanisław ReymontStanisław PrzybyszewskiCharles Baudelaire
Joseph Conrad
Antoni Czechow
Artur Rimbaud
George Bernard Shaw |
Międzywojnie
twórcy
galeria sztuki |
Polska:
1918 – 1939 |
awangarda krakowska
ekspresjonizm
futuryzm
katastrofizm
kubizm
kwadryga
skamander
surrealizm
dadaizm
żagary |
antypowieść
awangarda
elipsa
grupa poetycka
kompozycja dzieła
kontrast
monolog wewnętrzny
streszczenie
styl
stylizacja |
Julian Tuwim
Kazimierz Wierzyński
Jan Lechoń
Jarosław Iwaszkiewicz
Julian Przyboś
Konstanty Ildefons Gałczyński
Mieczysław Jastrun
Jerzy Andrzejewski
Maria Dąbrowska
Witold Gombrowicz
Leon Kruczkowski
Zofia Nałkowska
Bruno Schulz
Stefan Żeromski
Bertolt Brecht
James Joyce
Franz Kafka
Tomasz Mann |
Współczesność
twórcy
galeria sztuki |
1939 – 1944
literatura wojny i okupacji, debiut pokolenia Kolumbów rocznik 20
1945 – 1948
literatura powojenna
1949 – 1955 socrealizm
1956 debiut pokolenia Współczesności
1968 debiut pokolenia Nowej fali
literatura emigracyjna
lata 80-te literatura stanu wojennego, drugi obieg
lata 90-tei dalej – literatura wolnej Polski |
egzystencjalizm
katastrofizm
socrealizm
turpizm
neoklasycyzm
lingwinizm |
esej
indeks
farsa
groteska
karykatura
klasycy
onomatopeja
pamflet
pastisz
personifikacja
powieść produkcyjna
powtórzenie
recenzja
synonim
wiersz sylabotoniczny
wiersz toniczny
wiersz wolny
wulgaryzm |
Tadeusz Różewicz
Czesław Miłosz
Miron Białoszewski
Zbigniew Herbert
Wisława Szymborska
Tadeusz Borowski
Gustaw Herling-Grudziński
Krzysztof Kamil Baczyński
Stanisław Grochowiak
Sławomir Mrożek
Edward Stachura
Rafał Wojaczek
Albert Camus |